Temel Kavramlar

Solana üzerinde geliştirme yapmak için, Solana geliştirmeye özgü birkaç temel kavramı anlamak çok önemlidir. Bu bölüm, Solana üzerinde geliştirmeye başlarken anlamanız gereken hesaplar, işlemler, programlar ve daha fazlası gibi temel kavramları kapsamaktadır.

Solana Hesap Modeli

Solana'da, tüm veriler "hesaplar" olarak adlandırılan yapılarda saklanır. Solana blok zincirinde verilerin düzenlenme şekli, veritabanındaki her girişin "hesap" olarak adlandırıldığı bir anahtar-değer deposuna benzer.

Hesaplar hakkında daha fazla bilgi edinin.

İşlemler ve Talimatlar

Solana'da, ağ ile etkileşim kurmak için işlemler gönderiririz. İşlemler, her biri işlenecek belirli bir operasyonu temsil eden bir veya daha fazla talimat içerir. Talimatlar için yürütme mantığı, Solana ağına dağıtılan programlarda saklanır ve her program kendi talimat setini tanımlar.

İşlemler ve Talimatlar hakkında daha fazla bilgi edinin.

Solana'da Ücretler

Solana blok zinciri, ağı kullanmak için ödenen birkaç farklı ücret ve maliyet türüne sahiptir. Bunlar birkaç özel türe ayrılabilir:

İşlem Ücretleri - Doğrulayıcıların işlemleri/talimatları işlemesi için ödenen ücret
Önceliklendirme Ücretleri - İşlemlerin işlenme sırasını artırmak için isteğe bağlı ücret
Rent - Verileri zincir üzerinde saklamak için tutulan bakiye

Solana'daki Ücretler hakkında daha fazla bilgi edinin.

Solana'da Programlar

Solana'da, "akıllı sözleşmeler" program olarak adlandırılır. Her program, zincir üzerindeki bir hesapta saklanır ve belirli talimatları tanımlayan yürütülebilir kod içerir. Bu talimatlar, programın işlevselliğini temsil eder ve ağa işlemler göndererek çağrılabilir.

Solana'daki Programlar hakkında daha fazla bilgi edinin.

Program Derived Address

Program Derived Address (PDA'lar) Solana'daki geliştiricilere iki ana kullanım alanı sağlar:

Deterministik Hesap Adresleri: PDA'lar, isteğe bağlı "seed'ler" (önceden tanımlanmış girdiler) ve belirli bir program kimliği kombinasyonu kullanarak deterministik olarak bir adres türetme mekanizması sağlar.
Program İmzalamayı Etkinleştirme: Solana çalışma zamanı, programların kendi program kimliğinden türetilen PDA'lar için "imzalamasına" olanak tanır.

PDA'ları, önceden tanımlanmış bir girdi kümesinden (örneğin dizeler, sayılar ve diğer hesap adresleri) zincir üzerinde hashmap benzeri yapılar oluşturmanın bir yolu olarak düşünebilirsiniz.

Program Derived Address hakkında daha fazla bilgi edinin.

Cross Program Invocation

Cross Program Invocation (CPI), bir programın başka bir programın talimatlarını çağırması anlamına gelir. Bu mekanizma, Solana programlarının birleştirilebilirliğine olanak tanır.

Talimatları, bir programın ağa sunduğu API uç noktaları ve CPI'yi bir API'nin dahili olarak başka bir API'yi çağırması olarak düşünebilirsiniz.

Cross Program Invocation hakkında daha fazla bilgi edinin.

Solana'da Tokenler

Tokenler, çeşitli varlık kategorileri üzerinde sahipliği temsil eden dijital varlıklardır. Tokenleştirme, mülkiyet haklarının dijitalleştirilmesini sağlar ve hem değiştirilebilir hem de değiştirilemez varlıkların yönetimi için temel bir bileşen görevi görür.

Değiştirilebilir Tokenler, aynı tür ve değerdeki değiştirilebilir ve bölünebilir varlıkları temsil eder (örn. USDC).
Değiştirilemez Tokenler (NFT), bölünemez varlıkların (örn. sanat eseri) sahipliğini temsil eder.

Solana'daki Tokenler hakkında daha fazla bilgi edinin.

Kümeler ve Uç Noktalar

Solana blok zinciri, Kümeler olarak bilinen çeşitli doğrulayıcı gruplarına sahiptir. Her biri farklı amaçlara hizmet eder ve JSON-RPC isteklerini karşılamak için özel düğümler içerir.

Solana ağında, aşağıdaki genel uç noktalarına sahip üç ana küme bulunmaktadır:

Mainnet - https://api.mainnet-beta.solana.com (üretim)
Devnet - https://api.devnet.solana.com (geliştirici deneyimleme)
Testnet - https://api.testnet.solana.com (validator test etme)

Kümeler ve Uç Noktaları hakkında daha fazla bilgi edinin.

İçindekiler